Gedenkstätten an NS-Verbrechen in Polen und Deutschland. Von Mahnstätten über zeithistorische Museen zu Tourismusorten

Veranstalter: 
Zentrum für Historische Forschung der Polnischen Akademie der Wissenschaften 
Gedenkstätte und Museum Sachsenhausen / Stiftung Brandenburgische Gedenkstätten 

Programm

11.6.2015 Donnerstag/Czwartek

Gedenkstätte Sachsenhausen

15:30-17:00 Führung durch die Gedenkstätte Sachsenhausen / Oprowadzenie po miejscu pamięci i muzeum Sachsenhausen 

18:00-19:00 Eröffnungsvortrag / Wykład inauguracyjny 

Adam Krzemiński (Warszawa): Gedenkstätten an NS-Verbrechen in Deutschland und Polen und ihr Einfluss auf die Erinnerungskulturen beider Länder / Miejsca upamiętnienia w Polsce i w Niemczech i ich wpływ na kultury pamięci obu państw 

Anschließend: Empfang / poczęstunek 

12.06.2015 Freitag/ Piatek 

Collegium Hungaricum

09:00-09:30 Begrüßung / przywitanie 

Robert Traba (Zentrum für Historische Forschung Berlin PAN) 
Günter Morsch (Gedenkstätte und Museum Sachsenhausen) 

09:30-11:30 Panel 1 

Authentischer Ort - von der Überformung über das Denkmal zur Rekonstruktion? / Autentyczne miejsce - od deformacji poprzez pomnik do rekonstrukcji? 

Kommentar & Moderation: Harald Schmid (Bürgerstiftung Schleswig-Holsteinische Gedenkstätten)

Jacek Młynarczyk (Uniwersytet im. Mikołaja Kopernika w Toruniu): Gedenkstätten als Basis der Erinnerung an die NS-Verbrechen und ihre Rolle in Polen und in Deutschland / Miejsca upamiętnienia jako podstawa pamięci o zbrodniach nazistowskich oraz ich rola w Polsce i w Niemczech 

Gabi Dolff-Bonekämper (Technische Universität Berlin): Der Wandel der Gedenkstätten aus der Sicht der Denkmalpflege / Miejsca upamiętnienia z perspektywy konserwacji zabytków 

Habbo Knoch (Universität Köln): Das Geschehene sichtbar machen. Historische Orte der NS-Verbrechen im digitalen Zeitalter / Zobrazowanie przeszłości. Historyczne miejsca zbrodni nazistowskich w epoce cyfrowej 

11:30-13:00 Mittagspause / przerwa obiadowa 

13:00-14:30 Panel 2

Aufgaben von Gedenkstätten: Von Orten des Gedenkens und der Trauer über zeithistorische Museen zu Orten des Massentourismus? / Zadania miejsc upamiętnienia: Od miejsc pamięci i żałoby poprzez historyczne muzea do miejsc masowej turystyki?

Kommentar & Moderation: Insa Eschebach (Mahn- und Gedenkstätte Ravensbrück) 

Barbara Distel (München): Gedenkstätten als Orte zivilgesellschaftlicher Praxis / Miejsca upamiętnienia jako miejsca aktywności społeczeństwa obywatelskiego 

Tomasz Kranz (Państwowe Muzeum na Majdanku): Gesellschaftliche Funktionen und Bedeutungen musealer Gedenkstätten in situ / Funkcje i znaczenia społeczne muzeów pamięci in situ 

Jörg Skribeleit (Gedenkstätte Flossenbürg): Flossenbürg - Von der Überformung und Verdrängung zur modernen Gedenkstätte / Flossenbürg - Od przekształceń i wyparcia do nowoczesnych miejsc upamiętnienia 

14:30-15:00 Pause / przerwa 

15:00-17:30 Panel 3

Politische Instrumentalisierung, Gegenwartsaffirmation, Theologisierung und offener Lernort / Polityczna instrumentalizacja, afirmacja współczesności, teologizacja i otwarte miejsce edukacji

Kommentar & Moderation: Detlef Garbe (Gedenkstätte Neuengamme)

Zofia Wóycicka (House of European History Brussels): Ehemalige Konzentrationslager als Bühne für die Ereignisse des Kalten Krieges / Byłe obozy koncentracyjne jako scena teatru zimnej wojny

Andrew Beattie (University of New South Wales Kensington): Gedenkstätten als Katalysatoren geschichtspolitischer Konflikte. Umstrittene Erinnerung und Konkurrenz der Opfer / Miejsca upamiętnienia jako katalizatory konfliktów historyczno-politycznych. Kontrowersyjna pamięć, presja moralna, konkurencja ofiar 

Ljiljana Radonić (Justus-Liebig-Universität Gießen): Postsozialistische Gedenkmuseen und die neue historische Sinngebung in Europa / Postsocjalistyczne muzea pamięci i współczesne próby nadawania im nowych znaczeń w Europie 

19:00 – Filmabend / wieczór filmowy

„Vom Wunder des Überlebens“ / „Dotknięcie Anioła“, Dokumentarfilm D/PL 2015 von Marek Pawłowski 

Anschließend: Diskussion mit der Produzentin Małgorzata Walczak /po pokazie dyskusja z producentką filmu 

Moderation: Enrico Heitzer (Gedenkstätte und Museum Sachsenhausen) 

13.06.2015 Samstag/ Sobota 

Collegium Hungaricum

09:00-10:30 Panel 4

Vermittlung und Pädagogik: Von der Betroffenheit über die Aufklärung zur Menschenrechtspädagogik? / Przekaz i pedagogika: Od żałoby poprzez miejsce przekazu wiedzy do działań na rzecz ochrony praw człowieka

Kommentar & Moderation: Thomas Lutz (Topographie des Terrors) 

Renata Kobylarz-Buła (Centralne Muzeum Jeńców Wojennych w Łambinowicach-Opolu): Gedenkstätten als außerschulische Lernorte / Miejsca upamiętnienia jako pozaszkolne miejsca edukacji

Hans-Christian Jasch (Gedenkstätte Haus der Wannsee-Konferenz): Erfahrungen der Gedenk- und Bildungsstätte Haus der Wannsee-Konferenz bei der Herstellung von Gegenwartsbezügen durch die Thematisierung von Menschenrechtsfragen / Doświadczenia miejsca upamiętnienia i edukacji Domu Konferencji w Wannsee przy tworzeniu współczesnych odniesień do praw człowieka 

Michał Niezabitowski (Muzeum Historyczne Miasta Krakowa): Die Dauerausstellung „Krakau. Besatzung 1939-1945“ in der Emaillenfabrik. Der Mythos des Wawel-Drachen im zeitgenössischen musealen Narrativ / Fabryka Emalia - „Kraków Czas Okupacji 1939 - 1945”. Mit Smoka wawelskiego we współczesnej narracji w Muzeum 

10:30-11:00 Pause / przerwa 

11:00-12:30 Panel 5 

Zeitzeugen und Generationswechsel / Świadkowie historii i zmiana pokoleń 

Kommentar & Moderation: Katarzyna Woniak (Zentrum für Historische Forschung Berlin PAN)

Piotr Filipkowski (Instytut Filozofii i Socjologii PAN): Post-Erinnerungsorte. Lagermuseen nach dem Tod von Zeitzeugen. Eine soziologische Perspektive / Miejsca post-pamięci? Muzea poobozowe po odejściu świadków historii. Spojrzenie socjologa 

Gabriele Hammermann (KZ-Gedenkstätte Dachau): Gedenkstätte als Nachbar? Lokale und regionale Auseinandersetzungen mit den ehemaligen KZ / Miejsca upamiętnienia jako sąsiad? Lokalne i regionalne spojrzenia na byłe obozy koncentracyjne 

Kamila Dąbrowska (Muzeum Historii Żydów Polskich): Nostalgie und Rückkehr zu einer nicht existenten Vergangenheit. Der Marsch der Lebenden im Kontext jüdischer Polenreisen / Nostalgia i powrót do nieistniejącej przeszłości. Marsz Żywych w kontekście żydowskich przyjazdów-powrotów do Polski 

12:30-13:30 Abschlusspodium / Dyskusja podsumowująca 

Gedenkstätten vor neuen Herausforderungen / Miejsca upamiętnienia wobec wyzwań przyszłości 

Moderation / Moderacja: Bernd Faulenbach (Ruhr-Universität Bochum) 

Teilnehmer / Uczestnicy: 
Robert Traba (Zentrum für Historische Forschung Berlin PAN) 

Günter Morsch (Gedenkstätte und Museum Sachsenhausen) 

Heidemarie Uhl (Österreichische Akademie der Wissenschaften) 

Die Konferenz wird aus Mitteln der Stiftung für deutsch-polnische Zusammenarbeit und der Bundeszentrale für Politische Bildung finanziert. / Konferencja finansowana przez Fundację Współpracy Polsko-Niemieckiej oraz Bundeszentrale für Politische Bildung. 

Im Rahmen der Konferenz werden Gemälde der Malerin Agnieszka Wróbel zum Vernichtungslager Treblinka ausgestellt. / W trakcie konferencji zaprezentowane zostaną obrazy malarki Agnieszki Wróbel dotyczące obozu zagłady w Treblince. 

Die Konferenz wird simultan übersetzt (deutsch-polnisch). / Konferencja będzie tłumaczona symultanicznie (język polski i niemiecki).

Datum

11. - 13. Juni 2015

Orte

Anmeldung und Information